چرا گنو/لینوکس را دوست دارم؟

 * از حدود یک هفته پیش این عنوان رو، وقتی که تو نت میچرخیدم دیده بودم، ولی راستش فشار درس‌ها و تنبلی خودم مانع این میشد که برم ببینم چیه :-) به هر حال امروز نوید بهم لینک رو فرستاد و باعث شد که برم ببینم ماجرا از چه خبره! ممنونم ازش.

 * قضیه در کل از این قرار ِ که کاربرهای علاقه‌مند به گنو/لینوکس میان و میگن که «چرا من گنو/لینوکس رو دوست دارم؟». از اونجایی که احتمالا اکثر بازدیدکننده‌های وبلاگ من خیلی با سیستم‌عامل‌های مختلف آشنا نیستند، بر خودم لازم میدونم که اصلا بگم گنو/لینوکس یعنی چی؟ تا حالا بعد قسمت شه و برسیم به بقیه ماجرا ؛-)

 * نمیخواستم مطلب بلندی بشه، ولی شد، میدونی چند وقتی هست که دستم به صفحه‌کلید نخورده و شدم مثل آخوند منبر ندیده :دی دیگه شرمنده اگه هر چی به ذهنم اومده رو نوشتم ؛-) و ببخشید اگه خیلی مبتدیانه شد، در سطح خودم نوشتم خب :-)

 * فرض کنید که صبح اول صبحه و شما از خواب پاشده و صورت نشسته میخواید ایمیل‌تون رو چک کنید. چه راه‌هایی برای این کار جلوی پای شماست؟ یکی اینکه مثلا با گوشی موبایل تاچ اسکرین‌تون وارد اینترنت بشید، یکی دیگه با لپ‌تاپش، اون یکی با تب‌لتش و منم با گوشی ان۹۵ ارث رسیده بهم از خواهرم :-) با اینکه وسایل متفاوتی برای این کار استفاده میشن، ولی همه‌مون در یک چیز با هم مشترکیم، از وسیله‌ای استفاده میکنیم که قبلا بهش گفتن وقتی که دکمه کیبورد گوشی یا لپ‌تاپ فشار داده شد، بفهم کدوم دکمه بوده، بفهم که اربابت (ها! دقیقا یعنی شما :دی) چه برنامه‌ای رو ازت خواسته باز کنی (مثلا اینترنت اکسپلورر، یا یاهو مسنجر مثلا)، بفهم که چطور باید به اینترنت وصل شی و از اینجور بفهم‌ها! به مجموعه این بفهم‌ها با هم میگن سیستم‌عامل، یه چیزی مثل غول چراغ جادو که وقتی شما بهش دستور میدی براتون انجام میده!

 * خب حالا که فهمیدیم سیستم‌عامل یعنی چی، بهتره که انواعش رو هم بدونیم، برای کامپیوتر و یا لپ‌تاپ ها ما مجموعه ویندوز رو داریم (مثلا ویندوز ایکس‌پی، ویندوز ۹۸، ویندوز ویستا، ویندوز سون و این ته‌تغاریشون ویندوز ۸)، یا مجموعه مایه‌داری اپل (که چون باهاش کار نکردم از ذکر مثال هم معذورم :دی)، مجموعه سیستم‌عامل‌های موبایل (مثل سیمبین -که روی گوشی‌های نوکیا بود اون قدیما- اَندروید -که روی گوشی‌های سامسونگ و سونی هست، همون که لوگوش شبیه سطل آشغاله :دی- و ویندوزفون و باز همون بچه‌های اپل که با این دوتا آخری هم کار نکردم) و مجموعه‌ی گنو/لینوکس.

 * اگه نادقیق بخوام بگم، گنو یه فرهنگ ِ و لینوکس یه سیستم‌عامل؛ گنو میاد میگه شما -به عنوان کاربر- باید آزاد باشی تا بعضی کارایی که دلت میخواد رو انجام بدی، نباید کسی از شما پنهان کنه که برنامه‌ش چطور نوشته شده و یا اجازه تغییر دادنش رو از شما بگیره، شما باید آزاد باشی تا اون سیستمی رو داشته باشی که دلت میخواد. لینوکس هم یه سری بفهم ِ که تو یه مجموعه گردآوری شده، خب این دوتا با هم شدن «گنو/لینوکس»، یعنی یه مجموعه از بفهم‌ها که شما آزادید هر کار عشق‌تون کشید توش انجام بدین!

 * این خط آخری شاید برای شما این سوال رو ایجاد کنه که «مگه من که از ویندوز یا مک استفاده میکنم، آزاد نیستم که هر کاری که دلم خواست انجام بدم؟ ببین هم میتونم فایرفاکس نصب کنم و هم اُپرا! دیگه آزادی بیشتر از این؟». در جواب تنها میتونم بگم: «:-)» :دی قبول! من منظور از آزاد بودن رو خیلی خوب بیان نکردم! بذار یه مثال بهتر بزنم. ببین فرض کن تو یه شرکت داری که توی اون چندتا حسابدار با چندتا سیستم کار میکنن، شما میری به یه مهندس میگی «مهندس جان! من میخوام این نرم‌افزار حسابداری که روی سیستم‌ها نصب هست و میاد با فلان روش سود شرکت رو حساب میکنه، بیاد از یه متد اسلامی برای محاسبه سود استفاده کنه به جای استفاده از این فرمول‌های اقتصادی ِ لیبرال ِ بی‌پدر :-):-)». آزادی یعنی اون آقا مهندس مجاز هستش که اون نرم‌افزار رو بدون هیچ مشکلی مطابق با میل شما تغییر بده و دوباره اون رو برای شما منتشر کنه و هیچ کسی هم نمیتونه بهش گیر بده که چرا این کار رو کردی فلان فلان شده! حتی صاحب اصلی نرم‌افزار.

 * بعد از این همه روضه بریم سراغ اینکه من چرا گنو/لینوکس رو دوست دارم؟ معمولا هم جواب به این سوال به این صورته که یک کاربرد روزمره از گنو/لینوکس رو در زندگی روزمره نشون میدن تا دورهمی یه لذتی برده باشیم ؛-)

 * فرض کنید من یه فایل دارم و دارم توی اون دنبال یه کلمه میگردم، مثلا یه فایل در مورد حسابان (Calculus) و میخوام توی اون کلمه Leibniz رو پیدا کنم که خط چندمه و توی اون خط چی نوشته؟ اگه من باشیم اول اینطور کدی می‌نویسم:
cat calculus.txt | grep -n "Leibniz"
تو تیکه کد بالا فایل calculus.txt رو خوندم، با یه لوله انشعاب اون رو وصل کردم به grep و از grep خواستم که شماره خط و محتوای اون خط که کلمه Leibniz رو داره نشون بده. خب تا اینجا طبیعتا چیزی نبود، یه سرچ ساده با هر نرم‌افزار دیگه‌ای هم این کار رو انجام میداد برامون :-)

 * اوه! من امتحان دارم و میخوام از روی این جملات که Leibniz توشونه پرینت بگیرم و وقت ندارم که خودم دونه به دونه جداشون کنم و بذارم تو یه فایل و بعد پرینت بگیرم :-( طبیعتا زحمتش میفته گردن گنو/لینوکس جونی :دی به گنو/لینوکسم میگم این کار رو برام انجام بده!
cat calculus.txt | grep -n "Leibniz" >> print.txt
گنو/لینوکس من اومد محتویاتی که قبلا برام پیدا کرده بود رو ریخت -با << یه فایل ساخت و محتویات رو توی اون ذخیره کرد- روی فایل print.txt :-) میدونی مشکلی که هست اینه که من فقط یه دونه از این فایل رو نداشتم، حدود ۱۰۰۰تا فایل در مورد حسابان دارم که میخوام جملات مربوط به Leibniz رو از اونا استخراج کنم و پرینت بگیرم و بخونم! :-/

 * خب طبیعتا طبق روال این پست گنو/لینوکس باید بتونه مشکل رو حل کنه دیگه ؛-) کد زیر رو دارم:
for i in *.txt
do
    cat "$i" | grep -n "Leibniz" >> print.txt
done

 * این همه‌ی اون چیزی نیست که من به خاطر اون گنو/لینوکس رو دوست دارم، ولی خب بی تاثیر هم نیست! در اینجا من ابزارهایی رو دارم که هر طور که من بخوام برام کار انجام میدن -شاید بقیه سیستم‌عامل‌ها هم داشته باشن، ولی خب من دیگه اینجا عادت کردم :")- سیستم‌عاملی دارم که اون منو دوست داره و منم اونو ؛-)

 * خب سوال! چطوری من یه گنو/لینوکس داشته باشم؟ جوابش خیلی آسونه، میتونید از اینترنت دانلود کنید :-) رایگان! -نه اون رایگانی که ویندوز هونصد هزار تومنی رو هم میده سه هزار تومن! رایگانی که واقعا رایگانه، صاحبش هم راضی حتی!- و یا اگه اینترنت پرسرعت برای دانلود ندارین، یه نسخه از یه توزیع گنو/لینوکس رو از اینجا بخرید!

 * اگه حس و حالی باشه و وارد اون سایته شید می‌بینید که اوهه! چه خبره! من کدوماشو انتخاب کنم خو؟ :-| جواب این سلیقه‌ای میشه، ولی من به شما گنو/لینوکس مینت رو برای شروع پیشنهاد میکنم، یعنی این. برای داشتن گنو/لینوکس حتما نمیخواد که نصبش کنید، برای تست اتاق پرو هم داره :دی اگه بیشتر از این علاقه‌مند باشین با سرچ تو اینترنت خیلی چیزا گیرتون میاد! :-)

 * این قرار بود یه متن آموزشی باشه، شاید هم از این گیک‌بازی‌ها و اینا، ولی خب بیشتر شبیه یه رمان شد! :-)